"Mπισκοτάκια"/cookies

Σήμερα έχουν κυκλοφορήσει άπειρα προγράμματα για τον καθαρισμό των cookies. Κάποια επίσης υποστηρίζουν με μεγάλο στόμφο ότι μπορούν να καθαρίσουν τον υπολογιστή σας από τα "δικτυακά σας ίχνη" ενώ στην πραγματικότητα απλά σβήνουν τα cookies που υπάρχουν αποθηκευμένα και τίποτα παραπάνω. Αυτη η αντιμετώπιση υποννοεί ότι τα cookies είναι κάτι αρνητικό και επικίνδυνο, κάτι το οποίο δεν αληθεύει βέβαια. Τι ακριβώς είναι όμως τα cookies;

Το διαδίκτυο (web) είναι από την φύση του απρόσωπο. Πηγαίνετε σε μία σελίδα, την διαβάζετε και μετά προχωράτε στην επόμενη, την οποία κοιτάτε για λίγη ώρα και μετά πηγαίνετε στην επόμενη κ.τ.λ. Κάθε φορά που επισκέπτεστε μία σελίδα είστε ένας ανώνυμος χρήστης του διαδικτύου και οι σελίδες που επισκέπτεστε δεν μπορούν εύκολα να συμπεράνουν ποιες άλλες σελίδες είχατε επισκεφτεί την προήγουμενη φορά που ήρθατε. Αυτό το μοντελό λειτούργησε αρκετά καλά στην αρχή οπού όλες οι σελίδες ήταν απλές. Μόλις όμως οι δημιουργοί ιστοσελίδων ήθελαν να δημιουργήσουν μια πιο προσωπική εμπειρία συνειδητοποίησαν ότι η προσέγγιση αυτή δεν επαρκούσε πια. Έτσι επινοηθήκαν τα cookies.

Ένα cookie είναι ένα μικρό αρχείο κειμένου που σας δίνει μία ιστοσελίδα όταν την επισκέπτεστε και περιέχει κάποιες ρυθμίσεις ή επιλογές που κάνατε κατά την επισκεψή σας σε αυτήν. Η ιδέα είναι ότι την επόμενη φορά που θα μπείτε στην ίδια ιστοσελίδα, ο υπολογιστής σας θα στείλει το ίδιο cookie στην ιστοδελίδα, οπότε αυτή θα ξέρει ποιος είσαστε και θα "θυμάται" τις επιλογές σας. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Έστω ότι πάτε σε μία ιστοσελίδα που σας προσφέρει στην αρχή επιλογή γλώσσας ανάμεσα σε Αγγλικά και Ελληνικά. Εσείς επιλέγετε τα Ελληνικά και έτσι αποθηκεύεται ένα cookie στον υπολογιστή σας που περιέχει το κείμενο "language=Greek". Ακόμα και αν κλείσετε εντελώς στο υπολογιστή σας, την επόμενη φορά που θα πάτε στην ίδια ιστοσελίδα, ο υπολογιστής σας θα στείλει αυτόματα αυτό το cookie σε αυτήν, και έτσι θα σας παρουσιαστεί το περιεχόμενο της κατευθείαν στα Ελληνικά, χωρίς να ερωτηθείτε πάλι για το ίδιο πράγμα. Αντίστοιχα λειτουργούν και διαφόρα άλλα site που έχουν επιλογές για χρώματα στην σελίδα τους, για μεγέθη γραμματοσειρών, για το αν επιθυμείτε να εμφανίζονται διάφορα στοιχεία σε αυτές κ.τ.λ. Σημειώστε επίσης ότι αφού σχεδόν κάθε μεγάλο site σας δίνει και ένα cookie, για να μην γεμίσει ο υπολογιστής σας με αυτά, κάθε cookie έχει και ημερομηνία λήξης (μέρες ή μήνες). Όταν περάσει αυτό το χρονικό διάστημα, ο υπολογιστής σας διαγράφει αυτό το cookie αυτόματα.

Η παραπάνω χρήση των cookies όπως την περιγράψαμε είναι μάλλον απλή και αθώα. Τα cookies υπάρχουν για την εξυπηρέτηση του χρήστη κυρίως αφού αποθηκεύουν τις προτιμήσεις του. Είναι φανερό επίσης ότι αν θέλετε μπορείτε να ανοίξετε κάθε cookie που έχετε στον υπολογιστή σας και να δείτε ακριβώς τι περιέχει για εσάς. Γρήγορα όμως (όπως συμβαίνει σε κάθε τεχνολογία) τα cookies άρχισαν να χρησιμοποιούνται για ποιο σημαντικούς σκοπούς και περισσότερο σοβαρούς. Αυτό έγινε κυρίως με την έλευση των διαδικτυκών πυλών (portals) και των ιστοσελίδων ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce sites).

Ας δούμε ένα παράδειγμα με μια πιο επιθετική χρήση των cookies. Έστω ότι πηγαίνετε σε ένα μεγάλο ηλεκτρονικό κατάστημα βιβλίων. Στην πρώτη σελίδα που θα δείτε, αυτόματα θα σας σταλεί ενα cookie που περιέχει ένα μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό που αντιστοιχεί σε έσας και το οποίο είναι η "ταυτότητα" σας μέσα στο site. Έτσι ενώ πηγαίνετε από την μία σελίδα στην άλλη αναζητώντας τίτλους βιβλίων τo site μπορεί να δει επακριβώς την πορεία σας μέσα σε αυτό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καταλάβει ποια βιβλία σας ενδιέφεραν, πόσο χρόνο ξοδέψατε σε κάθε σελίδα, αν ζητήσατε επιπλέον πληροφορίες για κάτι, αν πήρατε μέρος σε quiz ή ψηφοφορίες (polls) και τι ψηφίσατε προφανώς, αν κάνατε κλικ σε κάποια διαφήμιση κ.τ.λ. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι η επίσκεψη σας στο site κάθε αλλό παρά απρόσωπη είναι πια αφού αυτό μπορεί να φτιάξει ενα προφίλ για κάθε επισκεπτη ανάλογα με την συμπεριφορά του μέσα σε αυτό. Αν μάλιστα έχετε και λογαριασμό (account) σε αυτό το site έχουν και το όνομα σας και άλλα προσωπικά σας στοιχεία και ξέρουν προφανώς και τι βιβλία αγοράσατε στο τέλος της επίσκεψης σας στο site.

Στην Αμερική βέβαια τα πράγματα έχουν προχωρήσει πολύ περισσότερο αφού διάφορα site "συνεργάζονται" και μπορούν να ανταλλάσουν πληροφορίες για τους πελάτες τους μεταξύ τους. Έτσι είναι δυνατόν η συμπεριφορά σας σε ένα ιστοχώρο να μοιράζεται και σε άλλους εκτός από αυτόν. Θα μπορούσε το προφίλ σας ώς αγοραστή βιβλίων να μεταφερθεί σε ένα ιστοχώρο πώλησης μουσικής για παράδειγμα. Τελικά δηλαδή τα cookies αποκαλύπτουν μερικώς την συμπεριφορά σας στο διαδίκτυο. Αυτό όμως το γεγονός δεν είναι κακό από μόνο του, όλα εξαρτώνται από το πως θα χρησιμοποιηθούν αυτές οι πληροφορίες από τις διάφορες εταιρίες και ιστοχώρους. Τα πάντα γίνονται για την διαφήμιση και το χρήμα.

Για να προστατευτείτε λοιπόν, απλά δείτε τι δηλώνει το καθε site για τα στοιχεία που μαζεύει για εσάς. Συνήθως υπάρχουν σελίδες με την ένδειξη PRIVACY σε κάθε μεγάλο ιστοχώρο που εξηγούν τι ακριβώς κάνουν τα στοιχεία που μαζεύουν καθώς και αν θα τα διαθέσουν σε τρίτους. Τελικά δηλαδή τα cookies δεν είναι επικίνδυνα απο μόνα τους απλά μειώνουν την ανωνυμία που απολαμβάνετε στο διαδίκτυο. Την κακή τους φήμη την έχουν αποκτήσει γιατι σήμερα τα δεδομένα που περιέχουν είναι ακατανότητα στον χρήστη (μέγαλα αριθμητικά νούμερα ή συμβολοσειρές) οπότε δεν είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς ξέρει το site για αυτόν, ένω αρκετά site επιλέγουν και "ύποπτες" ημερομηνίες λήξης των cookies (για παράδειγμα το 2037).

Ξεκαθαρίζοντας λοιπόν μερικούς μύθους για τα cookies:

Περιεχόμενα ιστοσελίδας


Καπελώνης Κωστής 2005-2007